Anemia është një gjendje që ndodh kur trupi nuk ka mjaftueshëm qeliza të kuqe të shëndetshme për të transportuar oksigjenin në inde. Lloji më i shpeshtë i anemisë është ai që vjen si pasojë e mungesës së hekurit – një mineral thelbësor për prodhimin e hemoglobinës. Pa hekur të mjaftueshëm, trupi fillon të ndjejë lodhje, dobësi, dhe në raste më të rënda, vështirësi në frymëmarrje apo rrahje të shpejta të zemrës.
Simptomat më të zakonshme të anemisë përfshijnë:
- Lodhje e vazhdueshme dhe mungesë energjie
- Zbehje e lëkurës dhe mukozave
- Marramendje apo ndjesi të fikti
- Rrahje të shpejta të zemrës
- Vështirësi në përqendrim
- Thonj të brishtë apo që thyhen lehtë
- Dëshirë për të ngrënë substanca jo ushqimore (p.sh. akull, dhe)
Kush e shkakton aneminë nga mungesa e hekurit?
Shkaqet janë të ndryshme dhe përfshijnë humbje gjaku (si nga menstruacionet e rënda apo hemoragjitë gastrointestinale), dietë të varfër me hekur, përthithje e dobët e këtij minerali nga zorra (si te sëmundjet inflamatore të zorrëve), apo shtatzënia, ku nevojat për hekur rriten ndjeshëm.
Si diagnostikohet?
Diagnoza e anemisë bëhet përmes analizave laboratorike që matin nivelin e hemoglobinës, hematokritit, ferritinës, transferinës dhe hekurit në gjak. Në raste të caktuara, mund të nevojiten analiza shtesë për të zbuluar shkakun e anemisë, si gastroskopia apo kolonoskopia, kur dyshohet për humbje gjaku të fshehur.
Cilin mjek duhet të konsultoni?
Mjeku i familjes shpesh është pika e parë e kontaktit, por për një trajtim më të specializuar rekomandohet të konsultoheni me:
- Hematolog, i cili është specialist për sëmundjet e gjakut
- Internist, për vlerësimin e përgjithshëm të organizmit dhe diagnozën diferenciale
- Gastroenterolog, nëse dyshohet për gjakderdhje nga traktit tretës
- Nutricionist, për ndihmë në ndërtimin e një diete të pasur me hekur dhe vitamina ndihmëse
Çfarë roli luan ushqimi në trajtimin e anemisë?
Ushqimi është një nga shtyllat kryesore të trajtimit, sidomos në rastet e anemisë nga mungesa e hekurit. Ja disa këshilla ushqimore:
Ushqime të pasura me hekur hemik (me përthithje më të lartë):
- Mëlçia (viçi, pule)
- Mishi i kuq (viçi, qengji)
- Pula dhe gjeli i detit
- Peshku (ton, sardele, salmon)
Burime bimore me hekur johenik (duhet të kombinohen me vitaminë C):
- Bishtajore (fasule, thjerrëza, qiqra)
- Spinaq dhe zarzavate me gjethe jeshile
- Panxhar
- Brokoli
- Farat e kungullit
- Susami
- Drithëra të plota të fortifikuara
Ushqime që ndihmojnë përthithjen e hekurit (të pasura me vitaminë C):
- Portokall, limon, mandarina
- Kivi, speca të kuq, domate të freskëta
- Luleshtrydhe, lëng frutash natyral
Ushqime që duhen shmangur gjatë vakteve të pasura me hekur:
- Kafe dhe çaj, për shkak të taninave që pengojnë përthithjen
- Qumështi dhe produktet e tij (kalciumi konkurron me hekurin)
- Ushqimet shumë të pasura me fibra, të konsumuara menjëherë pas një vakti me hekur
Terapia me suplemente: Në shumë raste, mjeku do të rekomandojë suplemente me hekur. Këto duhen marrë me stomak bosh, zakonisht në mëngjes me pak lëng portokalli për të përmirësuar përthithjen. Monitorimi i rregullt i analizave është i nevojshëm për të ndjekur progresin dhe për të shmangur mbidozimin apo efektet anësore.
Jetesa me anemi: Anemia, edhe pse një gjendje e zakonshme, nuk duhet nënvlerësuar. Me trajtimin e duhur dhe një regjim të kujdesshëm ushqimor, shumica e pacientëve arrijnë të rikuperohen plotësisht dhe të rifitojnë energjinë dhe vitalitetin.
A ku mund të gjeni ndihmën që ju duhet?
Për të gjetur më lehtë mjekun e duhur për trajtimin e anemisë, vizitoni platformën Doktori Yt – aty mund të kërkoni dhe krahasoni mjekë specialistë si hematologë, internistë, gastroenterologë apo nutricionistë, të cilët ofrojnë trajtim profesional dhe të personalizuar sipas nevojave tuaja. Me vetëm disa klikime, ju mund të rezervoni terminin dhe të filloni rrugën drejt përmirësimit të shëndetit tuaj.
