Fryrje e vazhdueshme e barkut, dhimbje të pashpjegueshme pas ushqimit, lodhje pas vakteve ose migrenë që duket sikur vjen nga askund – këto mund të jenë më shumë se raste të izoluara. Shpesh, ato janë shenjat e para të intolerancës ushqimore, një çrregullim i zakonshëm, por shpesh i padiagnostikuar.
Çfarë është intoleranca ushqimore?
Intoleranca ushqimore ndodh kur trupi nuk është në gjendje të përpunojë siç duhet një përbërës të caktuar në ushqim. Kjo sjell reagime të ndryshme fizike, të cilat ndonëse nuk janë të rrezikshme për jetën, mund të ndikojnë ndjeshëm në cilësinë e saj.
Është e rëndësishme të bëhet dallimi mes intolerancës dhe alergjisë ushqimore:
- Alergjia ushqimore është një reagim i sistemit imunitar dhe mund të jetë i menjëhershëm dhe i rrezikshëm për jetën.
- Intoleranca ushqimore është një reagim jo-imunologjik dhe simptomat shfaqen zakonisht disa orë pas konsumimit të ushqimit.
Simptomat më të shpeshta të intolerancës ushqimore
Simptomat ndryshojnë nga personi në person dhe mund të jenë të lehta apo më të theksuara. Ato përfshijnë:
- Fryrje barku dhe gazra
- Dhimbje barku ose ndjesi parehatie pas ushqimit
- Të përziera dhe të vjella
- Diarre ose kapsllëk
- Lodhje pas vakteve
- Dhimbje koke ose migrenë
- Skushje të lëkurës ose ndjeshmëri të saj
- Vështirësi në përqendrim (e ashtuquajtura “mjegull mendore”)
- Ndryshime të humorit, si irritim ose ankth
Shpesh, këto simptoma ngatërrohen me stresin, lodhjen ose zakone të pashëndetshme të të ushqyerit. Por nëse ato përsëriten pas konsumimit të disa ushqimeve të caktuara, është e nevojshme të kërkoni ndihmën e një profesionisti.
Shkaqet më të zakonshme të intolerancës ushqimore
Disa përbërës që gjenden zakonisht në ushqimet tona janë më të prirë të shkaktojnë intolerancë:
- Laktoza – tek produktet e qumështit, kur trupi nuk prodhon mjaftueshëm laktazë për ta tretur
- Gluteni – te produktet që përmbajnë grurë, thekër ose elb
- Fruktoza – një sheqer natyral që gjendet te frutat dhe pijet e ëmbla
- Histamina – në ushqime të fermentuara si djathërat e vjetër, verërat apo produktet e konservuara
- Aditivë ushqimorë dhe konservues – si nitratet, sulfitet dhe glutamati monosodium (MSG)
A është intoleranca përjetësisht e pranishme?
Jo gjithmonë. Disa forma të intolerancës, si ajo ndaj laktozës, mund të jenë të menaxhueshme dhe të ndryshojnë me kohën. Po ashtu, me përmirësimin e shëndetit të zorrëve dhe balancimin e mikrobiotës, shumë persona arrijnë t’i riintegrojnë disa ushqime në dietë.
Kur duhet të shkoni te mjeku?
Nëse përjetoni simptoma të përsëritura që lidhen me ushqimin, është e rëndësishme të konsultoheni me mjekun. Kërkoni ndihmë nëse:
- Ndiheni të fryrë ose të lodhur pas çdo vakti
- Keni probleme të vazhdueshme me tretjen pa ndonjë shkak të qartë
- Keni humbje të pashpjegueshme në peshë
- Ndiheni të irrituar ose me mungesë përqendrimi pas ngrënies
- Keni simptoma që ndikojnë në cilësinë e jetës suaj të përditshme
Diagnostikimi i hershëm ndihmon jo vetëm në menaxhimin e simptomave, por edhe në parandalimin e komplikimeve të mundshme afatgjata.
Si diagnostikohet intoleranca ushqimore?
Diagnostikimi i intolerancës nuk është gjithmonë i drejtpërdrejtë. Mjeku, shpesh në bashkëpunim me një dietolog, mund të sugjerojë:
- Mbajtjen e një ditari ushqimor për të ndjekur lidhjen mes ushqimit dhe simptomave
- Dietën e eliminimit – largimi përkohësisht i ushqimeve të dyshuara dhe rikthimi i tyre një nga një për të vëzhguar reagimin e trupit
- Testet e frymëmarrjes për laktozën ose fruktozën
- Analiza të gjakut për të identifikuar ndjeshmëri ndaj ushqimeve të caktuara
- Teste më të avancuara në raste të veçanta, si gastroskopia apo kolonoskopia
Si trajtohet intoleranca ushqimore?
Trajtimi më i mirë është shmangia e ushqimit problematik. Mjeku ose dietologu mund të ndihmojë me një plan ushqimor të personalizuar që siguron marrjen e të gjithë nutrientëve të nevojshëm.
Në disa raste mund të rekomandohen:
- Suplementet enzimatike (si për laktozën)
- Alternativa ushqimore pa përbërësin që shkakton intolerancën
- Mbështetje psikologjike nëse simptomat kanë ndikuar në stilin e jetesës ose mirëqenien emocionale
Si mund t’ju ndihmojë platforma Doktori Yt?
Platforma Doktori Yt ju ndihmon të gjeni shpejt dhe lehtë profesionistët e duhur që merren me trajtimin e intolerancës ushqimore, si:
- Gastroenterologë
- Alergologë
- Nutricionistë të licencuar
Mos jetoni në paqartësi. Nëse trupi juaj po ju sinjalizon se diçka nuk po shkon me ushqimin që konsumoni – dëgjojeni. Intoleranca ushqimore nuk është në kokën tuaj, por një problem real që meriton zgjidhje.
Vizitoni sot platformën dhe rezervoni vizitën tuaj të parë, një hap më afër mirëqenies suaj.
